Weinig sporten zijn zo sterk verankerd binnen de Vlaamse samenleving als het voetbal. Elk dorp in Vlaanderen beschikt over één of meerdere voetbalvelden waar menig voetballer, jong of oud, frequent het beste van zichzelf geeft. Het voetbal brengt wekelijks meer dan een half miljoen mensen in beweging. Niet alleen om het truitje nat te maken, maar ook om langst de zijlijn de spelers aan te moedigen (de ene al wat luidruchtiger en beleefder dan de andere), om daarna gezellig af te sluiten met een goede pint aan te toog. De voetbalsport heeft hierdoor niet enkel een sportieve maar zeker ook een sociale (meer)waarde.
 |
| Bron: Het Nieuwsblad (d.d. 5/03/2013) |
De combinatie van het sportieve met het sociale, gezellige zorgde dat het voetbalgebeuren een waar succesverhaal was. Maar gaandeweg merkt men nu dat ook het succesverhaal van het voetbal een grens heeft. De conclusies die de krant Het Nieuwsblad (d.d. 5/03/2013) publiceerde, komen hard aan maar doen de realiteit geen oneer aan. Kleine voetbalclubs kunnen amper nog overleven. Clubs verdwijnen, de sponsoring daalt, de spelerskosten stijgen, er is een tekort aan vrijwilligers, er komen minder toeschouwers over de vloer en de voetbalclubs verhogen stelselmatig hun lidgeld. De eerste conclusies van de enquête laten weinig aan de verbeelding over. Maar wat zijn nu de oorzaken van deze problemen voor de voetbalclubs en zijn deze problemen verschillend van de problemen die andere sporttakken ondervinden?
De voetbalclubs gaven aan dat het meest precaire probleem het vinden van vrijwilligers is. Voor 60% van de clubs betekent dit de ergste bedreiging. Op zich is dit cijfer niet verrassend. Ook in de Grote Sportclubenquête 2012 gaf 62% van de sportclubs aan een tekort aan vrijwilligers te hebben. Het betreft dus zeker geen sporttak specifiek probleem, maar een algemeen probleem binnen de sportsector en waarschijnlijk ook binnen het volledige verenigingsleven. Men voelt zich momenteel, in tegenstelling tot in het verleden, veel minder direct en nauw verbonden en betrokken met een bepaalde sportclub.
Daarnaast staan de voetbalclubs ook onder zware financiële druk. De inkomsten vanuit sponsoring dalen, de strenge controles van de fiscus zorgen voor boetes allerhande en de clubs ontvangen ook minder entreegelden doordat de toeschouwersaantallen afnemen. Ook deze conclusie vertoont veel gelijkenissen met de vaststellingen vanuit de Grote Sportclubenquête. De inkomsten vanuit sponsoring gaan achteruit onder impuls van de aanhoudende financiële en economische crisis waardoor veel KMO’s en andere bedrijven zich geen extra sponsoring uitgaven meer kunnen permitteren. De strenge controles van de fiscus op de BTW-wetgeving en inkomsten van de kantine zorgen voor hoge monsterboetes voor de clubs. De toeschouwersaantallen zitten in een neerwaartse trend, o.a. doordat men zich minder verbonden voelt met een sportclub en door de concurrentie met andere ontspanningsmogelijkheden zoals o.a. TV, andere sporten (veldrijden),….
Naast de financiële druk aan de inkomstenzijde ondervinden de clubs ook financiële druk aan de uitgavenzijde. Denk maar aan de stijgende spelerskosten en de kosten voor de trainers en begeleiders. We kennen allemaal de hallucinante verhalen van spelers in het provinciaal voetbal die exorbitante bedragen verdienen. De gouden tijden hiervoor zijn nu voorbij. Ondertussen wordt stilletjes aan de stap gezet van betalingen onder tafel naar betalingen in het wit. Maar bij de spelers zelf stuit dit vaak op weerstand en onbegrip. Nochtans is het de logica zelve. De legale tewerkstelling van een trainer vormt een lang aanslepend probleem. In 2008 deed ik een wetsvoorstel voor een statuut voor de trainer in de sport omdat ik geconstateerd had dat het legaal tewerkstellen van een trainer onbetaalbaar was voor een sportclub. Ondertussen zijn we vijf jaar later en zijn we nog niet verder geraakt dan het overleggen in verschillende overlegorganen met o.a. het federaal niveau. Resultaat tot op heden? Nihil.
Onder impuls van deze verschillende factoren zoeken de voetbalclubs in financiële nood naar oplossingen. Oplossing die hen in staat stellen om te overleven. De gemakkelijkste oplossing betreft het optrekken van de lidgelden voor jeugdspelers. Een maatregel die veel clubs ook nemen. Een moedigere oplossing zou nochtans zijn om te stoppen met het betalen van excessieve vergoedingen van spelers van het eerste elftal. Bovendien kunnen de voetbalclubs het lidgeld niet tot het oneindige blijven optrekken. Ten eerste drijf je zo jeugdspelers weg. Ten tweede financieren de clubs zich nu al overwegend door middel van de inning van lidgeld. Alternatieve inkomstenbronnen zullen nodig blijven om financieel overeind te blijven.
De problemen die cijfermatig gestaafd werden door de enquête van het Nieuwsblad zijn hard maar correct. Maar welke oplossingen zijn er? Een oplossing die veel opgeworpen wordt, betreft het fuseren van voetbalclubs. Het samenwerken van voetbalclubs, volledig of op het vlak van jeugdwerking. Op zich is dat zeker geen verkeerd voorstel. Samenwerking tussen voetbalclubs op het vlak van jeugdwerking kan er bijvoorbeeld toe leiden dat in elke leeftijdsgroep een ploeg aantreedt, dat men eenvoudiger aan voldoende trainers geraakt, dat de vrijwilligers niet elke dag in de kantine aanwezig moeten zijn, enzovoort. Het biedt zeker voordelen, niet alleen om als club te overleven, maar zeker ook om de werking te professionaliseren en te verfijnen. Maar aan de andere kant moeten we ook voorzichtig zijn: samenwerkingsverbanden mogen niet zo groot worden dat jeugdspelers 20 kilometer moeten rijden om te kunnen voetballen of te kunnen sporten. De sportbeoefening moet op (relatief) korte afstand kunnen plaatsvinden. Het is dus essentieel dat we bij het streven naar een schaalvergroting een evenwicht vinden tussen het samenwerkingsverband an sich en het behoud van de lokale verankering en de mogelijkheid tot sportbeoefening mits korte (auto)verplaatsingen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten